Mijn eerste keer...

Ik ben nu 55 jaar en wil iets over mijn eerste keer vertellen. De eerste keer dat ik als 19-jarige leerling verpleegkundige, een vrouwelijke ziekenhuispatiënt ging wassen. Ze bleek ongesteld te zijn… Haar gezicht kan ik nog helder voor me zien. Na 35 jaar zouden alle cellen in mijn lichaam al zo’n vijf keer vernieuwd moeten zijn. Wonderlijk dat dit soort eerste keren dan toch steeds weer mee verhuist naar de nieuwbouwafdeling in mijn herinneringen.

Toen ik met een metalen kom handwarm water in haar nabijheid kwam, zette ze grote ogen op. Ze schrok. ‘Ik wist niet dat er ook mannen op de afdeling werkten’, zei ze en terwijl ze haar hoofd naar links in het kussen draaide hoorde ik haar zeggen dat ze menstrueerde.
Daar stond ik dan met mijn bakje water en goede bedoelingen. Waarom was ik geen rechten gaan studeren? Of Landbouwhogeschool zodat ik als gecertificeerd boswachter in een Landrover door de bossen kon cruisen. ‘Het ruikt zo en vind dat vervelend voor jou.’
Ik zette mijn water neer en schoof het gordijn dicht. Ze lag nog steeds met haar hoofd van mij afgewend.

Wat kon ik me dat goed voorstellen. Een flinke buikwond met doorsneden spieren. Rechtop zitten of draaien in bed, kan alleen met behulp van een beugel die boven je hangt. Afhankelijk te zijn van een ander die je niet kent. En al helemaal mee te moeten maken dat die ander ruikt wat je in je normale doen even met een luchtverfrisser weg kunt sprayen. Op een afgesloten badkamer. Heel wat anders dan achter een gordijntje op een zaal met vijf anderen.
Ik vond het een mooie vrouw weet ik nog. Vooral haar korte donkerbruine en licht golvende kapsel stond haar goed. Samen met grote donkerbruine ogen in een fijn gezicht deed ze me aan Mireille Mathieu denken, maar dan net iets ouder.

Ze draaide haar gezicht met een ruk naar rechts om me aan te kunnen kijken en iets te zeggen. Het bleef steken in haar keel. Mijn hart klopte in de mijne en ik had het idee dat zij het kon zien. Zoals je een kikker zijn keel op kunt zien blazen. ‘Ach doe ook maar, het moet toch gebeuren.’
Ik zat in mijn pre-kline, zoals de praktijkstage in het Radboud ziekenhuis toen heette. Eerst een maandje in het dompelbad van de praktijk zodat de theorie een fundament heeft. De mentor van onze groep, (haar naam is ook in het geheugen mee verhuist: Elleke) had ons de volgende tip gegeven: ‘Als je ergens onzeker of angstig over bent, maak het dan nóg groter in je gedachten.’ Er waren een aantal grappige voorbeelden. Zoals angst voor spinnen die je kunt bestrijden door je een voorstelling te maken van een spin met een paarse pruik, felrode lippenstift en lange wimpers.

De clou van haar tip was: als je ergens angstig voor bent, veroorzaakt dat letterlijk een vernauwing in je denken. Door iets op een speelse manier groter te maken, schakel je jouw creativiteit in en krijgt de engte waar je gedachten doorheen willen, geen kans. Breng je gedachten naar de werkelijkheid door gewoon te zeggen wat je moeilijk vindt. Je zult zien dat je onzekerheid verandert in mogelijkheden.
‘Weet je’, zei ik tegen Mireille, ‘ik vind het ook moeilijk….het is de eerste keer dat ik een vrouw ga wassen die ouder is dan ik.’ Ik boog me een beetje naar haar toe terwijl ik met mijn wijsvinger naar mijn heftig pulserende halsslagader wees. ‘Ik zie niks’, zei ze en ze spande haar prachtige ogen tot spleetjes. ‘Doe jij wel eens oogpotlood op?’, wilde ze plotseling weten. Ja dat deed ik. Mijn vriendin was daarmee begonnen zodat mijn ogen nog mooier in mijn krullenkop stonden. ‘En ik gebruik ook haar jasmijncrème van dokter Hooij.’ waarbij ik haar mijn pols liet ruiken.

Ze glimlachte. Een van de mooiste glimlachen die ik ooit gezien heb. ‘Let’s get started!’ liet ze me weten. Haar blik vertrok in een pijnlijke grimas. Het deed zichtbaar pijn om haar benen wat uit elkaar te doen.
‘Mag ik dan wel eerst je gezicht en armen wassen voordat we aan het grote gebeuren beginnen?’, kon ik door mijn inmiddels overtuigde glimlach zeggen. Ik zie haar armen nog steeds langzaam naast haar lichaam glijden. Volle en vertrouwde overgave aan deze eersteling.

It was a small step for a boy, but a great leap for nursing.

Jouw eerste keer. Maak het echt en deel die met ons.